Alacaklının icra takip yolu ile tahsil edemediği alacakların varlığı sebebiyle borçlu, kendi malına el konulmaması ya da iflas yoluyla paylaştırılmaması için mal kaçırma yoluna başvurabilir. Tasarrufun iptali davası, borçlunun mal kaçırmak amacıyla yaptığı tasarrufların iptal ile sonuçlanmasını sağlayan davadır. Borçlunun borcunu yerine getirememesinden dolayı mallarına el konulacağından hareketle bunu önlemek için malını kızına ya da eşine devretmesi buna örnek verilebilir. Bu durumda yapılan işlem geçerlidir ancak iptal davasının neticesinde mal satışa çıkarılarak borç kapatılır. 3. Kişi buna katlanma yükümlülüğüne girer. Satıştan artan para işlemin yapıldığı 3. Kişiye verilir.
Tasarrufun İptali Davasının Şartları
- Dava açılmadan önce başlatılmış ve kesinleşmiş bir icra takibinin varlığı gerekir.
- Davaya konu olan hukuki işlemin (örneğin evin mülkiyetinin 3. Kişiye geçirilmesi) borcun doğduğu tarihten sonra yapılmış olması gerekir.
- Alacaklı ve borçlu arasında gerçek bir borç ilişkisinin varlığı gerekir. Bunun aranmasının sebebi malı iyi niyetli olarak devralan üçüncü kişiyi korumaktır.
- Borçlu hakkında aciz vesikası bulunması gerekir.
Tasarrufun İptali Davasına Konu Olabilecek Durumlar
Tasarruf işlemi bünyesinde satış, devir, bağışlama gibi işlemlerin her birini
bulundurmaktadır. Tasarrufun iptali davasına konu olabilecek olan tasarruflar:
- Bağışlama
- Zarar verme kastı ile yapılan tasarruflar
- Acizden dolayı yapılan tasarruflardır.